صعود و سقوط اقتصادها

 بر طبق پیش‌بینی‌های گلدمن ساکس، در آینده، ترازوی تولید ناخالص داخلی به سمت آسیا سنگین خواهد شد. صعود چین و هند به صدر جدول که هم‌اکنون نیز در مورد آن بحث می‌شود دور از انتظار نیست و این دو به همراه ایالات‌متحده، با اختلاف صدرنشین این رتبه‌بندی خواهند بود. اما اندونزی نمونه جالبی است. طبق این پیش‌بینی، این کشور که چهارمین کشور پرجمعیت جهان است، با جمعیتی بالغ‌بر 277 میلیون نفر و تولید ناخالص داخلی 1.3 تریلیون دلار در سال 2022 میلادی، تا سال 2075 میلادی این رقم را به 14 تریلیون دلار خواهد رساند. سقوط ژاپن مسئله مهم دیگری است. تخمین زده می‌شود که در آینده، رشد تولید ناخالص داخلی این کشور کمتر از 1 درصد باشد که همین امر آن را از جمع 10 کشور برتر در سال 2075 میلادی خارج خواهد کرد. اما شگفت‌انگیزترین قسمت این شکل، بی‌شک 3 کشوری هستند که در سه ردیف سمت چپ هیچ نشانی از آن‌ها نخواهید یافت؛ شگفتی‌سازان اقتصادی یعنی نیجریه، پاکستان و مصر. رشد سریع جمعیت در این کشورها باعث پدید آمدن نیروی کار عظیمی خواهد شد که همین نردبان، آن‌ها را تا این حد بالا خواهد برد؛ اما در سال 2075 میلادی بالاتر از اقتصادهایی همچون آلمان، بریتانیا، ژاپن، روسیه و فرانسه در رتبه‌های پنجم تا هفتم خواهند ایستاد.

با وجود این پیش‌بینی خوش‌بینانه برای نیجریه، رسیدن به این جایگاه به ‌آسانیِ پیش‌بینی کردن آن نیست. نیجریه باید آگاه باشد که مسائل امنیتی، زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی می‌تواند پیش‌بینی را از مسیر خارج کند. این پتانسیل رشد چشمگیر نیجریه در وهله اول به جمعیت این کشور نسبت داده می‌شود. تخمین زده می‌شود که جمعیت این کشور تا سال 2075 میلادی به 733 میلیون نفر برسد و در مقام سومین کشور پرجمعیت جهان پس از هند و چین بایستد. اکنون نیجریه بیش از 200 میلیون نفر جمعیت دارد و میانگین سنی آن 18.4 سال است که آن را به یکی از جوان‌ترین کشورهای جهان تبدیل می‌کند. نیجریه بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت در آفریقا و ششمین تولیدکننده نفت در جهان است که ذخایر ثابت‌شده آن 37 میلیارد بشکه است. علاوه براین، نیجریه سرمایه‌گذاری زیادی در بخش‌های برق، حمل‌ونقل و دیجیتال خود و همچنین در توسعه سرمایه انسانی و حوزه مبارزه با فساد انجام داده است. اقتصاد نیجریه نیز در مقایسه با اقتصاد نفتی، انعطاف‌پذیرتر و متنوع‌تر می‌شود و بخش خدمات و کشاورزی به ترتیب بیش از 50 و بیش از 20 درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل خواهند داد.

دیگر شگفتی‌ساز اقتصادی پاکستان خواهد بود که البته امروزه با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند. اقتصاد این کشور به دلیل ضعف‌های ساختاری طولانی‌مدت با چالش‌های شدیدی مواجه است. این کشور بین سال‌های 2001 تا 2018 میلادی پیشرفت قابل‌توجهی جهت کاهش فقر داشته است، اما این کاهش سریع فقر به‌طور کامل به بهبود شرایط اجتماعی-اقتصادی تبدیل نشده است. همچنین حجم کم ذخایر ارزی، کاهش ارزش پول و تورم از دیگر معضلات این اقتصاد به شمار می‌رود. سیل نیز مشکل کاهش فراورده‌های کشاورزی را برای این کشور به همراه آورده است بااین‌حال، آینده این کشور روشن‌تر از روزهای امروز آن پیش‌بینی شده است. مانند نیجریه، افزایش جمعیت از عوامل رشد اقتصادی این کشور در نظر گرفته شده است. پاکستان اکنون حدود 240 میلیون نفر جمعیت دارد و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال 2050 میلادی به 403 میلیون نفر برسد. موقعیت استراتژیک پاکستان، این کشور را با توسعه‌کریدورهای اقتصادی، به یکی از بازیگران جهانی ترانزیت تبدیل خواهد کرد.

مصر نیز از چالش‌های اقتصادی بی‌نصیب نیست؛ اما پیش‌بینی می‌شود در آینده با فرصت‌های خوبی که در مسیر این کشور قرار دارد، بتواند خود را ارتقا دهد. تورم و کاهش پول ملی ازجمله این چالش‌های کوتاه‌مدت است. در آینده مصر با ایجاد اصلاحات ساختاری و تقویت بخش خصوصی می‌تواند فرصت‌های بالقوه را به بالفعل تبدیل کند. تاریخ طولانی مصر، این کشور  را به مقصد جذابی برای گردشگری تبدیل کرده است. تا جایی که پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال 2023 میلادی، 14.4 میلیارد دلار از صنعت توریسم درآمد داشته باشد. این کشور همچنین پتانسیل بسیار زیادی برای تولید انرژی‌های پاک، به‌خصوص انرژی خورشیدی دارد.

منتشر شده در وبسایت خبرگزاری کار ایران ۱۴۰۲/۰۸/۱۵